Ιδιοκτήτης γνωστής αλυσίδας ζαχαροπλαστείων, ο οποίος επί 30 χρόνια δεν κατέβαλε ούτε 1 ευρώ από τα 30 εκατ. που όφειλε από εισφορές στο ΙΚΑ, αντιμετωπίζει για πρώτη φορά άσκηση ποινικής δίωξης από τον εισαγγελέα. Ο επιχειρηματίας είχε δημιουργήσει 14 επιχειρήσεις στις οποίες είχε ορίσει ως υπεύθυνους άτομα υπέργηρα ή στερούμενα περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο ίδιος και τα μέλη της οικογένειάς του εμφανίζονταν ως απλοί εργαζόμενοι χωρίς οποιαδήποτε ευθύνη.
Αντίθετα, είχαν μόνο προνόμια αφού ασφαλίστηκαν στην ανώτατη κλάση του ΙΚΑ και κάποια από αυτά πήραν απολύτως νομότυπα υψηλές συντάξεις. Ο επιχειρηματίας, που είχε φτάσει στο απόγειο της επιτυχίας του τη δεκαετία του ’90 με τη γνωστή και διαδεδομένη τότε μέθοδο των «αχυρανθρώπων», γλίτωνε το Αυτόφωρο και με νομικά τερτίπια καθυστερούσε τις κατασχέσεις. Τα αδικήματα για τα οποία ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά 10 προσώπων είναι: απάτη κατά συναυτουργία, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση σε βάρος ΝΠΔΔ με αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Μάλιστα ένας από τους κατηγορούμενους «αχυρανθρώπους» είναι άνω των 80 ετών δικαιούχος και ΕΚΑΣ.
Αυτή είναι η πρώτη υπόθεση που οδηγείται στον εισαγγελέα μετά την αυστηροποίηση του πλαισίου που θεσμοθετήθηκε με πρωτοβουλία του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση. Μετά την άσκηση της δίωξης ο υπουργός έδωσε εντολή στο ΙΚΑ να ενεργήσει ότι είναι νόμιμο για την ακύρωση των συντάξεων των μελών της οικογένειας που ήταν στην κυριολεξία κερασμένες από το ίδρυμα αφού δεν είχαν καταβάλει ούτε ένα ευρώ. Μετά από δεκαετίες οργανωμένης δράσης των επαγγελματιών φεσατζήδων, το χαλαρό πλαίσιο των μηνυτήριων αναφορών για εισφοροδιαφυγή που χαρακτηριζόταν πλημμέλημα και άφηνε περιθώριο στους επιτήδειους να ξεγλιστρούν αντικαθίσταται σε περιπτώσεις σωρείας παράνομων ενεργειών από το αδίκημα της απάτης σε βαθμό κακουργήματος που στοιχειοθετείται από το σύνολο της συμπεριφοράς του οφειλέτη.
Η κεντρική παρακολούθηση των οφειλετών, που δεν ήταν εφικτή τόσα χρόνια εξαιτίας του κατακερματισμού του ασφαλιστικού, συστήματος εφαρμόστηκε με τη δημιουργία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), το οποίο σκιαγράφησε σταδιακά το προφίλ κάθε οφειλέτη για τη διασφάλιση της εισπραξιμότητας των οφειλών. Σύμφωνα με την επικεφαλής του ΚΕΑΟ, Βέρα Χατζηευσταθιάδου, με τη συστηματική παρακολούθηση εντοπίστηκαν οι περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής και καταγράφηκαν οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν οι επιτήδειοι για να «φαρδαίνουν» τα φέσια που βάζουν κατά συρροήν και κατ’ επάγγελμα στο ΙΚΑ. Οι επαγγελματίες οφειλέτες αποκομίζουν παράνομο περιουσιακό όφελος προκαλώντας διπλή ζημιά στα Ταμεία, γιατί από τη μία δεν αποδίδουν τις εισφορές και από την άλλη παραμένουν στο ακέραιο οι υποχρεώσεις τους προς τους ασφαλισμένους, οι οποίες επιβαρύνουν τον ασφαλιστικό οργανισμό. Οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ μέχρι σήμερα εντόπισαν τεράστια ποσά εισφοροαποφυγής σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς εστίασης, καθαρισμού, φύλαξης, κέντρων αισθητικής/γυμναστηρίων, ΙΕΚ, ΚΕΚ, αμμοβολισμού μετάλλων / καθαρισμού πλοίων και παροχής τηλεφωνικών υπηρεσιών. Η συνηθέστερη μέθοδος που εντοπίστηκε είναι η εξής: δημιουργία εικονικών θυγατρικών επιχειρήσεων με σκοπό:
- Να μεταφέρουν το προσωπικό μεταξύ των επιχειρήσεων.
- Να μεταφέρουν τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις σε επιχειρήσεις χωρίς περιουσία (που έχουν κλείσει ή έχουν πτωχεύσει).
- Να ασφαλίζουν εικονικά τα μέλη διοίκησης ή πρόσωπα της οικογένειας ή του περιβάλλοντός τους.
- Να ορίζουν ως υπεύθυνους των επιχειρήσεων (διευθύνοντες συμβούλους, διαχειριστές) «αχυρανθρώπους» χωρίς οικονομική επιφάνεια ή προηγούμενη επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι «αχυράνθρωποι» είναι άτομα συνήθως προχωρημένης ηλικίας (ακόμη και πάνω από 90 ετών), τα οποία συνήθως δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία και μπορεί να παίρνουν και ΕΚΑΣ.
Επίσης, αλλοδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν είναι εύκολος ο εντοπισμός τους.
Τι ισχύει σήμερα για την εισφοροδιαφυγή
Σύμφωνα με το πλαίσιο που ισχύει σήμερα, τα αδικήματα της μη καταβολής εργοδοτικών εισφορών και της παρακράτησης εργατικών εισφορών -που συνιστά υπεξαίρεση- χαρακτηρίζονται πλημμελήματα και τιμωρούνται με φυλάκιση και χρηματική ποινή.
Εφόσον το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ, έχει θεσπιστεί και αυτόφωρη διαδικασία για την ποινική δίωξη των παραπάνω αδικημάτων.
Στην πράξη ακολουθείται η εξής διαδικασία: όταν συνταχθεί καταλογιστική πράξη για ποσό εισφορών άνω των 30.000 ευρώ σε βάρος κάποιου οφειλέτη, συντάσσεται παράλληλα μηνυτήρια αναφορά για τα παραπάνω αδικήματα. Η ποινική δίωξη παύει αν ο κατηγορούμενος εξοφλήσει τη συγκεκριμένη καταλογιστική πράξη ή ρυθμίσει το σύνολο των οφειλών του.
Πηγή: newmoney
