Στη μετά δημοψηφίσματος εποχή στην Κριμαία επικεντρώνονται πλέον οι συνομιλίες των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Μόσχα, καθώς η Ρωσία δεν έδειξε σε καμία στιγμή διατεθειμένη να κάνει πίσω. Πλέον, οι ΗΠΑ προσπαθούν να πείσουν τη Ρωσία να μην προχωρήσει σε προσάρτηση της χερσονήσου «από την πίσω πόρτα». Αυτή τη διαβεβαίωση ήθελε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Τζον Κέρι, στην εξάωρη συνάντηση που είχε χθες με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ. Όπως φαίνεται, ο Κέρι δεν πέτυχε τον στόχο του και προς αυτή την κατεύθυνση δεν τον βοήθησε ούτε όταν έριξε για μία ακόμη φορά στο τραπέζι τις κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας.
Είναι ωστόσο σαφές ότι οι συνομιλίες δεν πρόκειται να σταματήσουν εδώ, ενώ διεξάγεται σήμερα το κρίσιμο δημοψήφισμα στην Κριμαία. Άλλωστε, όπως έχει γίνει γνωστό, το αποτέλεσμά του θα δοθεί στη δημοσιότητα τουλάχιστον δέκα ημέρες μετά. Σε αυτό το διάστημα, οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να είναι πυρετώδεις. Ένα σημαντικό στοιχείο ωστόσο είναι ότι ο Τζον Κέρι μίλησε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά την πολύωρη συνάντηση με τον Λαβρόφ για «νόμιμα συμφέροντα» από την πλευρά της Ρωσίας.
Αυτή η φράση ίσως να δείχνει και την αλλαγή στάσης από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στο Κρεμλίνο,εναντίον του οποίου έχει υιοθετήσει μία ιδιαίτερα επιθετική ρητορική το τελευταίο διάστημα. Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε μετά το «ναυάγιο» στις συνομιλίες λυπηρή τη στάση της Ρωσίας, με τον Τζέι Κάρνεϊ να καθιστά σαφές ότι οι ΗΠΑ θα αντιδράσουν άμεσα από την ερχόμενη εβδομάδα. Νωρίτερα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, στον οποίο είπε ότι το δημοψήφισμα είναι σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο.
Ρωσικό βέτο στο ψήφισμα του ΟΗΕ
Η Ρωσία πρόβαλε το βέτο της στην απόφαση των δυτικών χωρών που κατήγγελλε το αυριανό δημοψήφισμα στην Κριμαία, ενώ η Κίνα απείχε κατά την ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, οδηγώντας σε περαιτέρω απομόνωση της Μόσχας ως προς το ζήτημα της Ουκρανίας. Το σχέδιο της απόφασης έλαβε 13 ψήφους υπέρ και απορρίφθηκε, αφού αρκεί το βέτο ενός από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για να μπλοκάρει οποιαδήποτε απόφαση.
Στο σχέδιο απόφασης που συντάχθηκε από τις ΗΠΑ, το αυριανό δημοψήφισμα για την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία χαρακτηριζόταν «άνευ καμίας εγκυρότητας» και το κείμενο ήταν αρκετά μετριοπαθές για να εξασφαλισθεί η υποστήριξη της Κίνας. Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ Βιτάλι Τσούρκιν δικαιολόγησε το βέτο επαναλαμβάνοντας ότι η νέα ηγεσία στο Κίεβο είναι προϊόν «πραξικοπήματος» και ότι η Ρωσία «θα σεβαστεί τη βούληση του λαού της Κριμαίας».
«Η Ρωσία μπορεί να προβάλει το βέτο της στην απόφαση αυτή, αλλά δεν μπορεί να προβάλει βέτο στην αλήθεια», απάντησε η αμερικανίδα πρεσβευτής Σαμάνθα Πάουερ επικαλούμενη το άρθρο 2 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και εκφράζοντας την ικανοποίησή της για «την συντριπτική αντίθεση στις επικίνδυνες ενέργειες» της Μόσχας που θα έχουν «συνέπειες». Η Κίνα, η οποία συμμαχεί με τη Ρωσία κατά τις ψηφοφορίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας, έχοντας μπλοκάρει τα τελευταία χρόνια τις αποφάσεις για τη Συρία, αυτή τη φορά αποστασιοποιήθηκε, διότι, σύμφωνα με δυτικό διπλωμάτη στα Ηνωμένα Εθνη, «οι Κινέζοι είναι ενοχλημένοι», αφού το αυριανό δημοψήφισμα στην Κριμαία παραβιάζει δύο αρχές της κινεζικής διπλωματίας, της μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών και του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας.
Το σχέδιο της απόφασης δεν καταφερόταν απευθείας κατά της Ρωσίας, η οποία ούτε καν κατονομαζόταν στο κείμενο, δεν διατύπωνε απαίτηση για την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το έδαφος της Κριμαίας και δεν απειλούσε με την επιβολή κυρώσεων.
Ένταση στα σύνορα της Ουκρανίας
Ο ουκρανικός στρατός ανέπτυξε αεροσκάφη και αλεξιπτωτιστές στην προσπάθεια να αποκρούσει μια προσπάθεια ρωσικών δυνάμεων να εισέλθουν σε μια μακριά λωρίδα γης που ανήκει σε γειτονική με την Κριμαία περιοχή, δήλωσε το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας. «Μονάδες των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας απέκρουσαν προσπάθεια στρατιωτικών των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας να εισέλθουν στην επικράτεια της επαρχίας της Χερσώνας στα Αρμπάτσκαγια Στρέλκα», ανέφερε ανακοίνωση του υπουργείου. «Η προσπάθεια αυτή απετράπη αμέσως». Το υπουργείο ανέφερε πως ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποίησε αεροπορικές, χερσαίες δυνάμεις και το αεροκίνητο τάγμα του στην επιχείρηση. Η εν λόγω περιοχή είναι μια μακρά λωρίδα γης παράλληλα στο ανατολικό τμήμα της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας, που ελέγχεται τώρα από ρωσικές δυνάμεις.
Ανησυχίες για τις ρωσόφωνες επαρχίες
Ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας κατηγόρησε σήμερα «πράκτορες του Κρεμλίνο» ότι υπέθαλψαν τη φονική βία σε πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας, σε μία από τις πιο άμεσες και υψηλότατου επιπέδου επικρίσεις του Κιέβου που στρέφονται κατά του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Από το έδρανό του στο κοινοβούλιο, ο μεταβατικός αρχηγός του κράτους Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ αναφέρθηκε στους τρεις θανάτους σε δύο περιστατικά την εβδομάδα αυτή στο Ντονέτσκ και στο Χάρκοβο και είπε στους βουλευτές της αντιπολίτευσης: «Γνωρίζετε όπως κι εμείς ποιος οργανώνει τις μαζικές διαμαρτυρίες στην ανατολική Ουκρανία - είναι πράκτορες του Κρεμλίνου που τις οργανώνουν και τις χρηματοδοτούν, που προκαλούν τις δολοφονίες ανθρώπων».
Ο Τουρτσίνοφ έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο ρωσικής εισβολής στο ανατολικό τμήμα της χώρας έπειτα από την κατάληψη από τη Μόσχα της χερσονήσου της Κριμαίας. Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν καλέσει το λαό στις κυρίως ρωσόφωνες πόλεις της βιομηχανικής ανατολικής Ουκρανίας να μην ανταποκριθούν στην παρακίνηση που πιθανόν θα χρησιμοποιήσει η Ρωσία για να δικαιολογήσει την αποστολή στρατευμάτων. Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός της Κριμαίας, Σεργκέι Αξιόνοφ, δήλωσε ότι τουλάχιστον το 80% των κατοίκων της περιοχής θα υποστηρίξει τον διαχωρισμό από την Ουκρανία και την ένωση με τη Ρωσία.
Διαδηλώσεις στη Μόσχα
Χθες, τα επεισόδια στο Χάρκοβο προκάλεσαν διαδηλώσεις στη Μόσχα αλλά και συλλήψεις διαδηλωτών. Δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι διαδήλωσαν κατά της "κατοχής" της Κριμαίας και της πολιτικής του Κρεμλίνου, την ίδια ώρα που μια συγκέντρωση εθνικιστικών οργανώσεων υποστήριζε την επίσημη γραμμή κοντά στην Κόκκινη Πλατεία. Ένας φωτογράφος και ένας δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου εκτίμησαν ότι ο αριθμός των διαδηλωτών της αντιπολίτευσης έφθασε τις 50.000, μια σπάνια κινητοποίηση μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την επιστροφή του Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο το 2012. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες άνθρωποι –15.000 σύμφωνα με την αστυνομία–, συγκεντρώθηκαν κοντά στην πλατεία της Επανάστασης και στο Κρεμλίνο, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα εθνικιστικών οργανώσεων, με πανό υποστήριξης της πολιτικής του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ψήφισμα στον ΟΗΕ προωθούν οι ΗΠΑ, με βέτο απειλεί η Ρωσία
Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συνεδρίασαν εκτάκτως χθες προκειμένου να ψηφίσουν επί ενός σχεδίου απόφασης των χωρών της Δύσης, με το οποίο καταδικάζεται το δημοψήφισμα που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί την Κυριακή στην Κριμαία. Πάντως, οι διπλωμάτες αναμένουν ότι η Ρωσία θα ασκήσει βέτο εναντίον του σχεδίου απόφασης αυτού. Η θέση της Κίνας, η οποία συχνά ευθυγραμμίζεται με τη Μόσχα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ιδίως στις ψηφοφορίες που έχουν διεξαχθεί για τη Συρία, θεωρείται πιο αβέβαιη, καθώς «οι Κινέζοι νιώθουν αμηχανία» εξήγησε ένας διπλωμάτης από μια δυτική χώρα.
Υπογράμμισε ότι δύο από τις βασικές αρχές της κινεζικής διπλωματίας, τις οποίες επανέλαβε ο πρεσβευτής της Κίνας κατά τη διάρκεια των 6 συνεδριάσεων του Συμβουλίου με αντικείμενο την ουκρανική κρίση, είναι αυτές της μη-επέμβασης στα εσωτερικά μιας κυρίαρχης χώρας και ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ κυκλοφόρησαν σχέδιο ψηφίσματος το οποίο κηρύσσει παράνομο το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Κριμαίας. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Reuters, το μονοσέλιδο ψήφισμα θα καλεί τις χώρες να μην αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας στην Κριμαία, η βουλή της οποίας έχει ήδη ψηφίσει υπέρ της προσάρτησης στη Ρωσία. Η Αμερικανίδα πρέσβης στον ΟΗΕ, Σαμάνθα Πάουερ, δήλωσε σε δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι το ψήφισμα έχει στόχο να αλλάξει τους υπολογισμούς της Ρωσίας «πριν χαθούν ζωές αθώων».
Μιλώντας στο Συμβούλιο, είπε πως το ψήφισμα «θα υποστηρίζει μια ειρηνική λύση για την κρίση στην Ουκρανία που θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και στην εντολή του Σ.Α. να ενεργεί, όταν είναι απαραίτητο, για να διασφαλίζει την παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη».
