Σεφέρης

Στις 24 Οκτωβρίου 1963 έφθασε στην Αθήνα η χαρμόσυνη είδηση της απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη. Ήταν...

Πίσω από τους πολέμους υπάρχουν άνθρωποι. 
Λυπημένα πρόσωπα που μας συγκινούν στις φευγαλέες  τηλεοπτικές σκηνές
ή "ξεχασμένα" πρόσωπα που δεν κατέγραψε η ιστορία την πίκρα, τις απώλειες και την προσφυγιά τους. 
Άνθρωποι που ξεκίνησαν κοιτώντας ένα καινούριο χάραμα για να θυμηθούν -καιρό μετά- ότι ήταν το τελευταίο ήρεμο σκηνικό που έζησαν πριν τον πόλεμο. 
Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου για την νεώτερη Ελλάδα συνοψίζεται σε εθιμοτυπικές παρελάσεις, σημαιοστολισμούς και αναφορές πολιτικών στο μήνυμα της γιορτής. 
Πώς "γιορτάζονται" οι μνήμες των πολέμων; Πώς ξεμακραίνουμε από τα αληθινά μηνύματα "αεί αδίδακτοι" και ουχί διδασκόμενοι; Σε ένα σύντομο αφιέρωμα ανιχνεύουμε τις στιγμές των πρωταγωνιστών μέσα από αφηγήσεις και σκέψεις τους για την ιστορική συγκυρία.

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβης της Ιταλίας στην χώρα μας, το 1940, συμπρωταγωνιστής εκείνης της ιστορικής νύχτας της 28ης Οκτωβρίου στο βιβλίο του με τίτλο "Η αρχή του τέλους - η επιχείρηση κατά της Ελλάδος", γράφει τα εξής: Ο Μεταξάς με συνόδευσε στην έξοδο υπηρεσίας από την οποία είχα μπεί και όταν ήμασταν στο κατώφλι μου είπε: "Vous etes le plus forts" (είσθε οι πιο ισχυροί). Με την σειρά μου δεν ήξερα τι να απαντήσω στα λόγια αυτά και στην βαθιά λύπη που τα δονούσε. Νομίζω δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος μια τουλάχιστον φορά στην ζωή του, να μην αισθάνθηκε απέχθεια για το επάγγελμά του. Αν στη μακρά σταδιοδρομία μου στην υπηρεσία του κράτους υπήρξε ποτέ μια στιγμή κατά την οποία εμίσησα το δικό μου, μια στιγμή κατά την οποίαν το καθήκον του αξιώματος μου μου φάνηκε σταυρός και όχι μόνο θλιβερός, αλλά και ταπεινωτικός, η στιγμή αυτή ήταν όταν άκουσα εκείνα τα αποκαρδιωμένα λόγια που πρόφερε ο πρεσβύτης εκείνος, που είχε καταναλώσει ολόκληρη τη ζωή του αγωνιζόμενος και υποφέροντας για την χώρα του και που, και κατά την υπέρτατη εκείνη στιγμή, προτιμούσε να διαλέξει για ​την πατρίδα του το δρόμο της θυσίας και όχι το δρόμο της ατιμώσεως. Υποκλίθηκα μπροστά του με τον βαθύτερο σεβασμό και βγήκα από το σπίτι του".

Ο Γιώργος Σεφέρης -προιστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών τότε- έγραφε για τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου του 1940.

"Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: "έχουμε πόλεμο". Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, που λίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω από τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι. Ντύθηκα κι έφυγα αμέσως. ​κατέβηκα στους δρόμους για να ιδώ τα πρόσωπα. Το πλήθος έσπαζε τα τζάμια των γραφείων της «Αλα Λιτόρια» .

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβης της Ιταλίας στην​ ....

Η συνέχεια της Ιστορίας δεν είναι μόνον τα μεγάλα γεγονότα. Μας σημαδεύουν και μας συνοδεύουν τα πρόσωπα,  τα κτήρια, τα πράγματα, η Μνήμη από αυτά τροφοδοτείται και πυροδοτείται μαζί. Και για να μην μοιάζει με μαθητική έκθεση τούτο το κείμενο,  μιλώ  ευθέως για την Βικελαία. Η κουβέντα για το αν όμορφα στέκει στην ιστορική πλατεία των Λιονταριών ή όχι, αν θα έπρεπε να ανακαινιστεί έτσι ή αλλιώς, μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα δεν οδηγεί πουθενά. Το θέμα είναι τώρα τι κάνουμε. Και πως το ‘’νέο’’ κτήριο άμεσα θα στεγάσει τον πλούτο της πόλης, πόσο γρήγορα θα γυρίσουν στη θέση τους βιβλία και αρχεία. Χρειάζεται να θυμίσω την δωρεά Βικέλα; Ή το αρχείο και την βιβλιοθήκη των Γεωργίου και Μαρώς Σεφέρη; Για τα βιβλία των Έλλης Αλεξίου και Μάρκου Αυγέρη; Για το αρχείο Σαραντάρη; ( και ό,τι ακόμη μπορεί να αγνοούμε;) Μαζί με αυτά θα γυρίσουν και θα βρουν στέγη στη Βικελαία όλα εκείνα που δίνουν τη συνέχεια;

 Ένας τόμος με μεταφρασμένα ποιήματα των
Κ. Καβάφη και Γ. Σεφέρη στα αγγλικά,
γαλλικά και γερμανικά, θα προσφέρεται ως...

Τα αρχεία των εκάστοτε βραβείων Νόμπελ
παραμένουν ερμητικά κλειστά για πενήντα
χρόνια. Έτσι μόλις φέτος μάθαμε με...

του Δημήτρη Δασκαλόπουλου

Ο Γιώργος Σεφέρης, όπως και αρκετοί άλλοι
συγγραφείς της νεώτερης λογοτεχνίας μας
(Κ.Π....